
اندازه گیری کف حلقه آستین
اندازه گیری کف حلقه آستین یکی از آن چالشهای همیشگی در خیاطی است که میتواند یک لباس خوشفرم را از یک لباس نامناسب متمایز کند. اگر تا به حال برایتان پیش آمده که آستین لباستان در تن کشیده میشود، در قسمت زیر بغل کیس میایستد، یا بدتر از آن، آزادی حرکت دستتان را میگیرد، به احتمال زیاد مشکل از همین نقطه شروع شده است.
اما نگران نباشید! این مقاله یک راهنمای کامل برای آموزش اندازه گیری کف حلقه آستین است. ما قدم به قدم به شما نشان میدهیم که چطور این اندازه حیاتی را به دست آورید و حتی فراتر از آن، به نکات مهمی در مورد آموزش دوخت حلقه آستین میپردازیم تا در نهایت لباسی بینقص و کاملاً حرفهای داشته باشید.
منظور از کف حلقه آستین چیست؟
قبل از اینکه متر را به دست بگیریم، بیایید ببینیم اصلاً «کف حلقه آستین» کجاست؟
به زبان ساده، کف حلقه آستین (که به آن «بلندی» یا «عمق» حلقه آستین هم میگویند) به فاصله عمودی از خط سرشانه تا خط افقی زیر بغل (یا خط سینه) گفته میشود.
چرا اینقدر مهم است؟ چون این اندازه مستقیماً بر راحتی و ایستایی لباس تاثیر دارد. در واقع، این اندازه تعیین میکند که هلال بالای آستین شما (که به آن «تاج آستین» میگوییم) چقدر باید ارتفاع داشته باشد. اگر اندازه گیری کف حلقه آستین اشتباه باشد، آستین یا بیش از حد تنگ و کشیده میشود (که حرکت دست را مختل میکند) یا در زیر بغل گشاد، آویزان و پر از کیس میایستد.
تسلط بر این مفهوم، یکی از پایههای اساسی در آموزش اندازه گیری در خیاطی است. فرقی نمیکند در حال کشیدن الگوی بالاتنه باشید یا الگوی آستین، این دو بخش باید مثل قفل و کلید با هم هماهنگ باشند و این هماهنگی از همین نقطه شروع میشود.

آموزش گام به گام اندازه گیری کف حلقه آستین (روش عملی)
حالا که با مفهوم آن آشنا شدیم، وقت عمل است. برای به دست آوردن این اندازه، دو روش اصلی وجود دارد: اندازهگیری مستقیم روی الگوی بالاتنه یا محاسبه آن بر اساس اندازههای بدن. در این بخش از آموزش اندازه گیری کف حلقه آستین، هر دو روش را به سادگی بررسی میکنیم:
اندازه گیری کف حلقه آستین روی الگو (بالاتنه)
این روش زمانی کاربرد دارد که شما الگوی بالاتنه اولیه (جلو و پشت) را رسم کردهاید و حالا میخواهید الگوی آستین را بر اساس آن طراحی کنید. در این صورت باید به شیوه زیر عمل کنید:
- الگوی بالاتنه خود (جلو و پشت) را آماده کنید.
- خط سرشانه را در قسمت جلو و پشت رسم کنید.
- خط سینه (یا همان خط افقی زیر بغل) را رسم کنید.
- حالا، فاصله عمودی بین خط سرشانه تا خط سینه را دقیقاً اندازهگیری کنید.
- این عدد، «کف حلقه آستین» شما روی الگو است.
دقت در اندازه گیری کف حلقه آستین در این مرحله، هماهنگی کامل آستین و بالاتنه را در زمان دوخت تضمین میکند.
اندازه گیری کف حلقه آستین بر اساس اندازه بدن
این روش کمی تجربیتر است و معمولاً برای چک کردن اندازههایی که از فرمول به دست آمدهاند، استفاده میشود تا مطمئن شوید با واقعیت بدن فرد هماهنگ است. در این روش باید بهصورت زیر عمل کرد:
- از فرد بخواهید یک خطکش یا کتاب را کاملاً افقی در زیر بغل خود نگهدارد (طوری که به بدنش بچسبد و فشاری وارد نکند).
- با متر، فاصله عمودی از برجستگی استخوان سرشانه (جایی که آستین باید شروع شود) تا لبه بالایی خطکش را اندازه بگیرید.
- این عدد، کف حلقه آستین بدن فرد است.
توجه: معمولاً به این عددی که از روی بدن میگیرید، باید مقداری آزادی (بسته به مدل لباس، بین ۱ تا ۳ سانتیمتر) اضافه کنید.
فرقی نمیکند از کدام روش استفاده کنید، مهم این است که درک کنید این اندازه باید با فرم لباس و میزان آزادی مورد نظر شما هماهنگ باشد. اندازه گیری کف حلقه آستین یک مرحله فنی است که نیاز به دقت بالایی دارد و نباید آن را سرسری گرفت.

فرمول بلندی کف حلقه آستین (روش محاسباتی)
در بسیاری از متدهای خیاطی، به جای اندازهگیری مستقیم، از فرمولهای مشخصی برای پیدا کردن این عدد استفاده میشود. این فرمولها معمولاً بر اساس اندازههای اصلی بدن مانند دور سینه یا دور بازو هستند و یک نقطه شروع عالی به ما میدهند.
فرمول رایج بر اساس دور سینه:
یکی از متداولترین فرمولها برای اندازه گیری کف حلقه آستین استفاده از اندازه دور سینه است. البته این فرمولها در متدهای مختلف (مانند گرلاوین، مولر و…) کمی متفاوت هستند:
- مثال ۱ (متد ساده): دور سینه + (یک عدد ثابت، مثلاً ۵ تا ۷ سانتیمتر)
- مثال ۳ (متد متریک): دور سینه – (یک عدد ثابت)
جدول راهنمای تقریبی کف حلقه آستین (برای لباس معمولی):
این جدول صرفاً یک راهنما است و اعداد دقیق به متد خیاطی شما بستگی دارد.
| سایز (مثال) | دور سینه (مثال) | بلندی کف حلقه آستین (تقریبی) |
| 36 | 84 cm | 19 – 20 cm |
| 40 | 92 cm | 20.5 – 21.5 cm |
| 44 | 100 cm | 22 – 23 cm |
| 48 | 108 cm | 23.5 – 24.5 cm |
این فرمولها نقطه شروع هستند. برای مدلهای خاص، مانند آستینهای افتاده یا کیمونو، این محاسبات کاملاً تغییر میکنند. همچنین در مباحث پیشرفتهتری مانند رگالی كردن الگو (که برای اصلاح ایرادات شانه و ایجاد ایستایی بهتر در لباسهای خاص به کار میرود)، تنظیم دقیق این ارتفاع اهمیت ویژهای پیدا میکند.
یادتان باشد، فرمولها عصای جادویی نیستند! آنها یک پایه خوب به شما میدهند، اما همیشه باید نتیجه را با اندازههای بدن و مدل لباس چک کنید. تسلط بر اندازه گیری کف حلقه آستین یعنی توانایی تنظیم همین فرمولها بر اساس نیاز و مدل لباس.
تاثیر اندازه کف حلقه آستین بر فرم آستین
شاید فکر کنید این فقط یک اندازه برای راحتی است، اما اندازه گیری کف حلقه آستین مستقیماً بر “تاج آستین” (بلندترین قسمت هلال آستین) و در نتیجه، بر کل فرم لباس تاثیر میگذارد. این یک رابطه تقریباً معکوس است:
کف حلقه آستین کوتاه (یا کم عمق):
یعنی فاصله سرشانه تا زیر بغل کم است (حلقه تنگتر است). در نتیجه، تاج آستین شما باید «بلند» طراحی شود تا در این حلقه جا بگیرد. این حالت برای لباسهای رسمی، کتها و مانتوهای مجلسی استفاده میشود. آستین بسیار خوشفرم و دقیق در جای خود میایستد (ایستایی کتی)، اما آزادی حرکت دست کمی محدودتر میشود.
کف حلقه آستین بلند (یا عمیق):
یعنی فاصله سرشانه تا زیر بغل زیاد است (حلقه گشادتر است). در نتیجه، تاج آستین شما باید «کوتاه» طراحی شود. این حالت برای تیشرتها، لباسهای ورزشی و لباسهای راحتی استفاده میشود. آزادی حرکت دست بسیار زیاد است، اما آستین کمی گشادتر میایستد و آن فرم رسمی و ایستایی کتی را ندارد.
انتخاب درست این ارتفاع، تفاوت بین یک مانتوی بازاری گشاد و یک کت مجلسی خوشدوخت را مشخص میکند. این یکی از نکات کلیدی در آموزش دوخت لباس است که چطور بر اساس کاربرد و مدل لباس، این اندازه حیاتی را تنظیم کنید.
بنابراین، اندازه گیری کف حلقه آستین فقط پیدا کردن یک عدد روی متر نیست، بلکه یک تصمیم کاملاً آگاهانه در طراحی لباس است. شما باید انتخاب کنید که راحتی را فدای ایستایی میکنید یا برعکس.

گرفتن لقی حلقه آستین (عیبیابی رایج)
یکی از مشکلات بسیار رایج، مخصوصاً در قسمت جلوی حلقه آستین، ایجاد لقی یا فضای اضافه است. حتماً دیدهاید که گاهی حلقه آستین (به خصوص در لباسهای دکلته یا حلقهای) در قسمت جلو روی بدن نمیخوابد و از بدن فاصله میگیرد. این مشکل حتی اگر اندازه گیری کف حلقه آستین درست باشد هم ممکن است پیش بیاید.
این اتفاق معمولاً به دلیل خالی بودن فضای کارور جلو یا فرم خاص سینهها در اندامهای مختلف رخ میدهد. حالا برای اینکه لقی حلقه آستین را روی الگو بگیریم، باید به شیوه زیر عمل کنیم:
- روی الگوی بالاتنه جلو، در قسمت گودترین بخش حلقه آستین (حدوداً وسط هلال جلو)، یک پنس به طول ۶ تا ۱۰ سانتیمتر رسم کنید که نوک آن به سمت مرکز سینه باشد.
- مقدار این پنس معمولاً بین ۱ تا ۱.۵ سانتیمتر است (بسته به میزان لقی).
- این پنس را روی الگو ببندید (یعنی کاغذ را تا کنید و دو خط پنس را روی هم بچسبانید).
- با بستن این پنس، خط حلقه آستین شما کمی به هم میریزد و از حالت منحنی خارج میشود.
- خط جدید حلقه آستین را اصلاح کنید تا دوباره خطی صاف و منحنی داشته باشید.
این تکنیک یکی از مهمترین بخشهای الگوسازی پیشرفته است. در آموزش خیاطی زنانه، تسلط بر این عیبیابیها برای لباسهایی که باید دقیقاً فیت تن باشند (مانند لباسهای مجلسی یا عروس) حیاتی است و تفاوت یک خیاط حرفهای و مبتدی را نشان میدهد.
گرفتن لقی شاید در ابتدا کمی پیچیده به نظر برسد، اما تاثیری شگفتانگیز در تمیزی نهایی کار شما دارد. این کار باعث میشود نتیجه اندازه گیری کف حلقه آستین که قبلاً انجام دادهاید، دقیقتر روی بدن بنشیند و لباس کاملاً بر اندام منطبق شود.

نکات کلیدی برای دوخت بینقص حلقه آستین
تا اینجا الگوی ما آماده و بینقص است. اما اگر در زمان دوخت دقت نکنیم، تمام زحمات ما برای اندازه گیری کف حلقه آستین به هدر میرود. موفقیت در آموزش دوخت حلقه آستین به چند نکته ظریف اما حیاتی بستگی دارد:
- نقاط موازنه را جدی بگیرید:
حتماً نقاط موازنه (چِرت) را روی تاج آستین (بالاترین نقطه)، جلوی آستین و همچنین روی حلقه آستین بالاتنه (درز سرشانه و درز پهلو) مشخص کنید. این نقاط باید در زمان دوخت دقیقاً روی هم قرار بگیرند.
- خُرد دادن جادوی کار است:
در اکثر آستینهای فیت (مثل کتی و مجلسی)، هلال تاج آستین همیشه کمی بزرگتر از حلقه آستین بالاتنه است (حدود ۱ تا ۲.۵ سانتیمتر). این مقدار اضافه نباید چینکشی شود، بلکه باید به آرامی “خُرد” داده شود تا تاج آستین فرم گرد و زیبا به خود بگیرد.
برای خرد دادن راحتتر، بین نقاط موازنه تاج آستین، دو ردیف دوخت درشت (با درجه بالای چرخ) بزنید. سپس نخهای زیری را کمی بکشید تا هلال آستین فرم بگیرد و نصب آن آسانتر شود.
- جهت دوخت صحیح:
همیشه آستین را از زیر بغل شروع به دوختن نکنید. بهتر است اول تاج آستین را به درز سرشانه و درز زیر بغل آستین را به درز پهلوی بالاتنه سنجاق بزنید. سپس نقاط موازنه را روی هم فیکس کنید و بعد شروع به دوختن کنید. معمولاً بهتر است دوخت از سمت آستین انجام شود تا بتوانید خردها را کنترل کنید.
یک آموزش دوخت حلقه آستین موفق، ترکیبی از الگوسازی دقیق و دوخت تمیز است. اگر اندازه گیری کف حلقه آستین عالی باشد اما در خرد دادن آستین دقت نکنید، یا نقاط موازنه را رعایت نکنید، باز هم آستین در تن کشیدگی خواهد داشت یا میچرخد.
جمعبندی: تسلط بر کف حلقه آستین، کلید لباس بینقص
همانطور که در این مقاله به تفصیل بررسی کردیم، اندازه گیری کف حلقه آستین یک عدد ساده در جدول اندازهها نیست؛ بلکه یک مفهوم اساسی در طراحی، الگوسازی و دوخت لباس است. از راحتی و آزادی حرکت در یک تیشرت گرفته تا ایستایی و فرم مجلسی یک کت، همه چیز به درک درست شما از این اندازه و نحوه تنظیم آن بستگی دارد.
ما با هم یاد گرفتیم که کف حلقه آستین چیست، چطور آن را با فرمول یا روی الگو محاسبه کنیم، چگونه بر فرم نهایی آستین تاثیر میگذارد و چطور عیبهای رایج آن مانند لقی حلقه آستین را برطرف سازیم.
این مباحث، تنها بخش کوچکی از دنیای بزرگ و جذاب الگوسازی و خیاطی هستند. اگر احساس میکنید به راهنمایی بیشتری نیاز دارید و میخواهید تمام این تکنیکها را به صورت اصولی، دقیق و یکجا یاد بگیرید، سرمایهگذاری روی بهترین دوره خیاطی میتواند مسیر شما را برای حرفهای شدن بسیار کوتاه و لذتبخش کند.
امیدواریم این راهنمای جامع به شما کمک کرده باشد تا با اطمینان و دقت بیشتری آستینهای خود را طراحی کنید و بدوزید.
دیدگاهتان را بنویسید