خیاطی به عنوان یکی از هنرهای کاربردی و پر استفاده در جهان، اصطلاحات خاصی دارد که نه تنها به خیاط‌ها کمک می‌کنند تا فرآیند دوخت و دوز را به بهترین شکل ممکن انجام دهند، بلکه به مبتدیان نیز در درک صحیح مراحل مختلف کمک شایانی می‌کند. بنابراین آشنایی با اصطلاحات خیاطی برای هر خیاط مبتدی و حرفه‌ای ضروری است. در این مطلب، به بررسی مهم‌ترین کلمات و اصطلاحات مربوط به خیاطی پرداخته‌ایم که به شما کمک می‌کند تا در کار خود حرفه‌ای‌تر عمل کنید و نتایج بهتری کسب کنید.
مهم‌ترین اصطلاحات خیاطی
خیاطی تنها دوختن پارچه‌ها نیست و یادگیری اصطلاحات خیاطی هم بسیار اهمیت دارد. اگر می‌خواهید در هنر خیاطی حرفه‌ای شوید باید یادگیری واژگان و مفاهیم خیاطی را نیز جدی بگیرید. مهم‌ترین اصطلاحات در این هنر زیبا عبارتند از:
- 1. کادر: عرض در طول الگوی جلو و پشت به اضافه ۵ الی ۱۰ سانتیمتر برای فضای اضافی لباس.
- 2. پاترون: به الگوی لباس گفته می‌شود که برای تهیه اولیه دوخت استفاده می‌شود.
- 3. شالوده: الگوی کنترل شده و پایه‌ای برای دوخت نهایی لباس.
- 4. پاترون تیپ: الگویی است که ابتدا روی متقال دوخته می‌شود تا ایرادات احتمالی رفع شود.
- 5. ساسون: همان پنس است که برای ایجاد حجم و فرم در لباس استفاده می‌شود.
- 6. فاصا: کوک شل که برای نگه داشتن موقت پارچه‌ها به کار می‌رود.
- 7. اوزمان: فضای ایجاد شده در الگو بعد از گرفتن ساسون یا پنس.
- 8. آنفورشور: به فاق شلوار یا فضای بین پاها گفته می‌شود.
- 9. اشل: گونیای خیاطی که برای رسم خطوط دقیق روی الگوها استفاده می‌شود.
- 10. مل یا ملین: نوعی صابون خیاطی برای علامت‌گذاری روی پارچه.
- 11. قرینه‌سازی: ایجاد قرینه در الگوها با استفاده از کوک شل روی پارچه و کارین روی کاغذ.
- 12. لبه‌دوزی: نوعی پاک‌دوزی یا سردوزی که برای تمیز کردن لبه‌های پارچه به کار می‌رود.
- 13. سگک: نوعی قلاب چهارگوش که برای بستن کمربندها استفاده می‌شود.
- 14. شیرازه: مادگی یا جای دکمه در لباس.
- 15. ولو لورت: تخته مخصوص برای اتو کردن پارچه‌های مخمل.
- 16. وتاژ: خمیدگی یا برآمدگی در کارور پشت لباس.
- 17. آستین شمیزیه: نوعی آستین مچی که در پیراهن‌های مردانه یا زنانه استفاده می‌شود.
- 18. دراپه: به تاخورده یا روی هم ریخته شدن پارچه در طراحی لباس گفته می‌شود.
- 17. یقه شال: به یقه آرشال یا یقه‌های بلند شبیه شال گفته می‌شود.
- 18. بغلک: تکه‌ای سه گوش برای ایجاد گشادی در زیر بغل آستین یا فاق شلوار.
- 19. ژانت: وسیله‌ای برای اتو کردن درزهای کوتاه آستین یا شلوار.
- 20. یقه فرنچی: به یقه‌های ایستاده قفقازی، ژاپنی و چینی گفته می‌شود.
- 21. جیب فیلتاب: جیب مغزی دوطرفه که به شکل خاصی در لباس‌ها دوخته می‌شود.
- 22. مرغک: تکه سه گوش کوچک برای ایجاد گشادی در فاق شلوار یا زیر بغل آستین.
- 23. زاویه قائم: به زاویه ۹۰ درجه گفته می‌شود که در الگوهای مختلف استفاده می‌شود.
- 24. کرسله: نوار مخصوص برای کمری شلوار یا دامن.
- 25. گرادینگ: فرآیند تبدیل سایز به سایز بزرگتر یا کوچکتر در الگوها.
- 26. پیلی تخت: چین‌های داخلی در لباس که به منظور حجم‌دهی ایجاد می‌شود.
- 27. تایور: به کت گفته می‌شود.
- 28. نقطه موازنه: نقاطی که در قطعات لباس باید کنار هم قرار گیرند.
- 29. پیکان یا پای کلاغ: برای محکم کردن پیلی‌ها، ساسون‌ها و درزهای کوچک به کار می‌رود.
- 30. یقه گالف: به یقه اسکی یا یقه‌هایی که به صورت ایستاده روی شانه‌ها قرار می‌گیرند گفته می‌شود.
- 31. فلد: به درز وسط پشت در بالاتنه گفته می‌شود.
- 32. ژوزفین: برش‌ها و مدل‌های زیرسینه در لباس‌ها.
- 33. اَجیده: نوعی پنبه‌دوزی در لباس.
- 34. اسموک: دوخت لانه زنبوری که برای تزئین لباس‌ها استفاده می‌شود.
- 35. اَمپر مایل کردن: به معنای آهار دادن و ضد آب کردن پارچه.
- 36. اتون کلار: به یقه ب ب پایه‌دار گفته می‌شود.
- 37. مانیرین کلار: یقه ایستاده یا چینی.
- 38. پترپن: یقه ب ب ایستاده که در لباس‌ها استفاده می‌شود.
- 39. گریدینگ: علامت‌های روی الگو که جهت برش پارچه را نشان می‌دهد.
- 40. یقه بالی: یقه‌های سورچی مانند یقه شومیز.
- 41. بالاتنه غیر متقارن: به یقه‌های یک طرفه در لباس گفته می‌شود.
- 42. هانش: به معنای باسن در طراحی الگو.
- 43. علامت RS: به معنای روی پارچه.
- 44. علامت WS: به معنای پشت پارچه.
- 45. فولد یا F: به معنای دولای بسته در پارچه.
- 46. علامت CF: به معنای خط مرکزی جلوی الگو.
- 47. علامت CB: به معنای خط مرکزی پشت الگو.
- 48. حروف G یا گرین: به معنای راه پارچه.
- 49. بلوک (Block): قالب اولیه الگو.
- 50. پیلی باکس (Box): پیله‌های دوقلوی در لباس‌ها.
- 51. یوگ: برش‌های افقی در لباس که برای تزئین دوخته می‌شود.
- 52. خط پرنسسی: خطوطی از سرشانه و حلقه آستین به سمت پایین لباس.
- 53. کوده: همان بغلک یا مرغک است.
- 54. تاک یا نرو: چین‌های یکنواخت و ریز.
- 55. تراک: شیار یا ترک روی پارچه.
- 56. پنل: قطعات تزئینی در لباس‌ها.
- 57. رافل: چین‌هایی که به صورت خرد بر روی پارچه ایجاد می‌شوند.
- 58. ژانت یا طیاره: میز کوچک اتو برای درزهای آستین و شلوار.
- 59. شیرینگ: چند ردیف چین خرد موازی که برای تزئین استفاده می‌شود.
- 60. پلاکت: چاکی در لباس که برای دوخت زیپ، دکمه یا بندینک استفاده می‌شود.
- 61. پل: نوارهای باریک برای نگهداری کمربند در شلوار و دامن.
- 62. دامن پنل: به دامن ترک مدل ماهی گفته می‌شود.
- 63. گلابتون: نخ‌های ابریشمی یا طلا و نقره‌ای که در دوخت تزئینی استفاده می‌شود.
- 64. دامن پور تفوی: به معنای دامن لنگی.
- 65. رنگ‌های اصلی: قرمز، آبی و زرد که ترکیب آن‌ها رنگ‌های ثانویه را ایجاد می‌کند.
- 66. انواع پارچه پشمی: شامل توئید، فاستونی، کشمیر، فانل و فوتر.
- 67. انواع پارچه نخی: شامل وال، کرشه، دبیت، زمزم، ململ، چبت و متقال.
- 68. رنگ‌های سرد: رنگ‌های روشن مانند سفید و آبی روشن.
- 69. رنگ‌های گرم: رنگ‌های تیره مانند قرمز، مشکی و بنفش.
- 70. کوک لغزشی: برای پرو لباس از روی لباس کوک زده می‌شود.
- 71. انواع جیب: جیب رویی، جیب داخل درز پهلو، جیب‌های تزیینی و جیب کاپشن.
- 72. حجاب: به معنای پوشش یا فاق شلوار.
- 73. نقاب: تکه‌ای اضافی در زیپ شلوار که برای پوشش به کار می‌رود.
- 74. شابلون: نوعی اشل خیاطی برای رسم الگوهای دقیق.
- 75. اپلیکه دوزی: استفاده از قطعات پارچه‌ای مانند گیپور برای تزئین لباس.
- 76. درز فرانسوی: دوختی که یک‌بار از روی پارچه و بار دیگر از پشت دوخته می‌شود.
- 77. پنس وتاژ: پنس‌هایی که برای برآمدگی کوله در قسمت پشت دوخته می‌شود.
- 78. پنس کنفرماسیون: پنس زیر حلقه جلوی بالاتنه برای افراد با سینه‌های بزرگ.
- 79. فراک: کت مجلسی آقایان که در پشت بلند و در جلو کوتاه است.
- 80. کمربندهای مختلف: شامل کمربند منفرد، دوبل، دو تکه و کمربند لیفه‌ای.
- 81. پام پام: گلوله‌هایی که با کاموا ساخته می‌شوند و در بافتنی‌ها استفاده می‌شود.
- 82. چین‌های ضربتی: برای صاف کردن پارچه به کار می‌رود.
- 83. یقه پولو: همان یقه اسکی بلند.
- 84. پیراهن با خطوط پرنسس: خطوط کوب یا دکوب از کارور یا سرشانه تا پایین لباس.
- 85. انواع بافت پارچه: شامل حصیری، اریپ، حیایی، اطلسی، کرشه و بافت کرکی.
- 86. یقه سیلوا: یقه‌های داپه و دوبل هفت.
- 87. کوک برجسته: برای اتصال لانی به پارچه کت و پالتو استفاده می‌شود.
- 88. چتائی: نوعی الیاف نبافته که در برخی پارچه‌ها به کار می‌رود.
- 89. پایه: خطی که یقه به آن محکم وصل می‌شود.
- 90. تار پارچه: نخ‌های طولی پارچه.
- 91. پود پارچه: نخ‌های عرضی پارچه.
- 92. واحدهای اندازه‌گیری: متر، سانتیمتر، دسی‌متر و میلی‌متر.
- 93. پارچه‌های گیاهی: شامل کتان، پنبه و کنف.
- 94. کاغذ کالک: کاغذ طراحی و نقشه‌کشی.
- 95. پیلی بادزنی: پیله‌هایی که در بالا باریک و در پایین پهن می‌شوند.
- 96. پیلی بکسی: دو پیله که در جهت مخالف یکدیگر دوخته می‌شوند.
- 97. پیلی آکوردئونی: پیله‌ای که باید به وسیله خشکشویی اتو شود.
- 98. پیلی چاقویی: پیله‌ای باریک که دور تا دور لباس دوخته می‌شود.
- 99. پیلی جانبی: پیله‌هایی که از وسط یا پهلو به هم برخورد می‌کنند.
- 100. دامن اسکاتلندی: به پلیسه لنگی گفته می‌شود.
- 101. آنتی ژامپ: درز زیر فاق تا زمین.
- 102. آمپی ژامپ: درز کنار بدن تا زمین.
- 103. تاج یا کاپ: قسمتی از آستین که از دور بازو به دست می‌آید.
- 104. مرسریزه: الیاف تابیده‌شده.
- 105. فلامنت: نوعی ساقه گیاهی در برخی پارچه‌ها.
- 106. کنتراست: تضاد رنگ‌ها در طراحی لباس.
- 107. شالوده: همان الگوی کنترل شده.
- 108. کاغذ پوستی: نوعی کاغذ برای طراحی و کشیدن الگو.
- 109. آناتومی: ترکیبی از خطوط افقی، عمودی و منحنی در طراحی.
- 110. فرق ساسون و تاک: ساسون کم‌کم باریک می‌شود ولی تاک به صورت مستقیم دوخته می‌شود.
- 111. دوخت پیچ رل: دوختی برای پارچه‌های لطیف مثل حریر.
- 112. اسموک: کت‌های پشت بلند و جلو کوتاه.
- 113. اگرند سیمان: تهیه الگوی پالتو و کت.
- 114. مولاژه: استفاده از پاترون برای قرینه‌سازی.
- 115. آت سایز: اندام‌های غیرطبیعی.
- 116. یقه جایوت: یقه‌های الماسی.
اصطلاحاتی که در بالا برای شما گفتیم، مهم‌ترین کلمات مربوط به خیاطی بودند که تسلط بر آن‌ها برای شما به عنوان یک خیاط ضروری خواهد بود. بنابراین ما تمام این اصطلاحات را به صورت کامل در دوره پایه خیاطی به شما آموزش داده‌ایم.
اهمیت تسلط بر اصطلاحات خیاطی برای خیاط‌ها حرفه‌ای و تازه‌کار
هر خیاط مبتدی سوالات زیادی دارد و سوالاتی مانند دامن اسکاتلندی به چه دامنی می‌گویند، رگالی کردن الگو یعنی چی، چگونه باید کوک برجسته زد مدام در ذهن او می‌چرخند. اما تنها با آشنایی و تسلط بر اصطلاحات خیاطی، می‌تواند به تمامی سوالات خود پاسخ دهد. این اصطلاحات نه تنها به خیاط کمک می‌کند تا بهتر و سریع‌تر دوخت‌ها و الگوها را درک کند، بلکه به ایجاد دقت و کیفیت در کار نیز منجر می‌شود.
همچنین، آشنایی با کلمات مربوط به خیاطی و مفاهیم مربوط به الگوهای مختلف به خیاط‌ها این امکان را می‌دهد که سطح کار خود ارتقا دهند و به آن‌ها کمک می‌کند تا ارتباط بهتری با دیگر افراد در صنعت پوشاک برقرار کند و با استانداردهای جهانی دوخت و طراحی هماهنگ شوند. در نهایت، هر چه شناخت از این اصطلاحات بیشتر باشد، دقت و موفقیت در اجرای پروژه‌های خیاطی بالاتر خواهد بود. بنابراین اگر قصد دارید در خیاطی حرفه‌ای‌تر شوید، می‌توانید با شرکت در دوره نازک دوزی و ضخیم دوزی به بخش‌هایی از این هنر زیبا مسلط شوید و درباره اصطلاحات خیاطی نازک دوزی هم بیشتر بدانید.
نتیجه‌گیری
آشنایی با کلمات مربوط به خیاطی یکی از کلیدهای اصلی برای ارتقای مهارت‌های شما در این هنر است. این اصطلاحات نه تنها به درک دقیق‌تر فرآیندهای دوخت و دوز کمک می‌کنند، بلکه پایه‌ای محکم برای پیشرفت و حرفه‌ای شدن شما در خیاطی هستند. بنابراین اگر مبتدی هستید، نگران نباشید در دوره ضخیم دوزی و نازک دوزی به شما تمام تکنیک‌ها و اصطلاحات خیاطی از پایه آموزش داده می‌شود و می‌توانید به سرعت حرفه‌ای شوید.
اگر سوالی درباره این اصطلاحات دارید یا نیاز به توضیحات بیشتری دارید، حتماً سوالات خود را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید. همچنین، از شما دعوت می‌کنیم که به این مطلب امتیاز دهید تا بتوانیم مطالب مفیدتری برای شما آماده کنیم.
